SPOTKANIA Z MISTRZEM w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Rzeszowie.

Rzeszów

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Rzeszowie 5 marca 2019 roku rozpoczęła cykl wykładów otwartych „Spotkanie z Mistrzem”.

Spotkania z przedstawicielami świata nauki i kultury odbywać się będą w cyklu wiosennym i jesiennym.

Pomysł na spotkania zrodził się z chęci wspomagania środowiska oświatowego co wynika z zadań biblioteki pedagogicznej. Nauczyciele bibliotekarze włączają się w szeroko rozumiany proces wspomagania rozszerzając ofertę  placówki o tematykę nakierowaną na rozwój i samokształcenie. Pani Beata Michałuszko Dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej, pytana o genezę spotkań, wskazuje potrzeby nauczycieli, którzy by się rozwijać - tak jak wszyscy - potrzebują przykładów i autorytetów.

W spotkaniu inauguracyjnym Aleksander Bobko, filozof, profesor nauk humanistycznych, były rektor Uniwersytetu Rzeszowskiego, senator, zabrał uczestników spotkania w krótką podróż po świecie swoich splatających się ze sobą życiowych pasji.  

Pytany przez Panią Beatę Michałuszko, moderującą spotkanie, o wybór kierunku studiów, profesor wspomniał o wpływie Stanisława Piekarza - dyrektora III LO w Rzeszowie, który zainteresował go matematyką. Jego młodzieńczym wyborem stały się studia informatyczne, które ukończył na AGH w Krakowie. Jednak chęć do nauki i niezwykły zapał do zdobywania wiedzy sprawiły, że w jego życiu pojawiła się filozofia.

Miłość do filozofii - jak mówił profesor - wynikła ze spotkań z ludźmi i kontaktów z tekstami filozoficznymi. W trakcie studiów informatycznych zetknął się ze środowiskiem Papieskiej Akademii Teologicznej, która - zdaniem profesora - jest dla niego „uczelnią, której niesformalizowana przestrzeń, jakość naukowa i akademicka to niedościgniony wzór”. To także miejsce, gdzie spotkał swojego Mistrza, księdza profesora Józefa Tischnera, który stał się jego przewodnikiem po świecie filozofii i towarzyszył mu w trakcie naukowych poszukiwań.

Po ukończeniu studiów  na Papieskiej Akademii Teologicznej, mając wybór między  informatyką a filozofią, zdecydował, że poświęci się odkrywaniu tajników filozofii. Pierwszym krokiem w kierunku kariery naukowej było dwuletnie stypendium we Freiburgu Badeńskim. Czas spędzony w Niemczech, gdzie rozszerzał swoje zainteresowania dotyczące klasycznej filozofii niemieckiej, zaowocował pracą doktorską Aksjologiczne podstawy teorii poznania u H. Rickerta, napisaną pod kierunkiem wspomnianego już księdza prof. Tischnera.
Wyjazd  pozwolił mu również biegle opanować język niemiecki, dzięki czemu w późniejszym czasie przetłumaczył jedną z ważniejszych książek swojego drugiego filozoficznego mistrza E. Kanta Religia w obrębie samego rozumu.
Po powrocie swoją działalność naukową związał z Papieską Akademią Teologiczną, gdzie w latach 1985-1996 pełnił rolę asystenta księdza profesora Józefa Tischnera. Po uzyskaniu doktoratu, jako nauczyciel akademicki, profesor wrócił do Rzeszowa.

Na zadane podczas spotkania pytanie o drugą z jego pasji - politykę, odpowiedział, że pomimo iż najbardziej pasjonowała go nauka, równolegle zaangażował się też w działalność publiczną. Wyniknęło to - jak mówił - z jednej strony z ciekawości świata, zainteresowania historią idei, które kształtują świat, a z drugiej potrzebą zaangażowania się w sprawy społeczne.

Równocześnie swoje życiowe wybory związał z filozofią co zaowocowało pracą habilitacyjną zatytułowaną: Kant i Schopenhauer - między racjonalnością a nicością. W nawiązaniu do osoby Schopenhauera, poproszony o odniesienie się do słynnej anegdoty dotyczącej filozofa, w której na zarzuty stawiane przez jego uczniów, że wygłasza teorie o wartościach sam się do nich nie stosując miał odpowiedzieć: „ja jestem jak znak drogowy, ale czy ktokolwiek widział, aby znak drogowy podążał w kierunku, w którym wskazuje”? Według profesora filozofia jest specyficzną dziedziną wiedzy, w której samemu trzeba szukać tematów i problemów do rozwiązania, a takimi przewodnikami do wyszukiwania tematów, a następnie do dochodzenia do jakichś konkluzji są mistrzowie, czyli klasycy filozofii. Stąd w jego pracy habilitacyjnej osoba Schopenhauera.

Poglądy filozofa stanowiły komentarz do filozofii Kanta, więc leżały w kręgu zainteresowań profesora. Ciekawe w filozofii jest, że wychodząc z tych samych przesłanek filozofowie mogą dojść do skrajnie odmiennych wniosków, co wykazał słuchaczom mówiąc o swojej habilitacji. Odnosząc się do słynnej anegdoty, powiedział, że w filozofii wytwory myśli są ciekawsze niż sama osoba filozofa, a sam Schopenhauer uważał, iż filozof musi być wolny i niezależny od prozaicznych wyzwań dnia codziennego.

Po uzyskaniu habilitacji powrócił do działalności publicznej i z sukcesem wystartował w wyborach samorządowych, zostając radnym miejskim Rzeszowa oraz członkiem Zarządu Miasta.

Nie porzucił jednak działalności naukowej i napisał - jak sam stwierdził - swoją najważniejszą książkę, która łączy zainteresowanie dwiema osobami: Kantem i księdzem profesorem Tischnerem. Jak powiedział: „w tej książce próbuję łączyć, porównywać i dochodzić do wniosków na kanwie filozofii Kanta i Tischnera odnośnie problemu zła”.

Następnie Pan profesor nawiązał do swojej drugiej pasji jaką jest działalność publiczna. Od kiedy został dziekanem wydziału Socjologiczno – Historycznego włączył się w kwestie organizacyjne Uniwersytetu Rzeszowskiego, co następnie zaowocowało objęciem stanowiska prorektora ds. badań naukowych i współpracy z zagranicą. W 2012 roku wybrany został na rektora Uniwersytetu Rzeszowskiego. Jego praca i zaangażowanie w sprawy akademickie wprowadziły go w świat polityki. W 2015 roku został wybrany na senatora RP. Największym jego sukcesem na tym polu działalności jest niewątpliwie stanowisko sekretarza stanu (Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego).

Na koniec spotkania gość powrócił jeszcze do osoby swojego Mistrza księdza profesora Józefa Tischnera. Dzieląc się z obecnymi na sali refleksjami dotyczącymi swojego mentora, wspomniał o zredagowanej przez siebie książce J. Tischner, „O człowieku”, będącej zbiorem tekstów filozoficznych księdza profesora. W kilku zdaniach powiedział, też o działalności Instytutu Myśli Józefa Tischnera, który został powołany w celu archiwizowania, ochrony i propagowania intelektualnego dorobku ks.

Przesłaniem spotkania jest konkluzja, że nasze wybory życiowe dokonują się pod wpływem wielu czynników, niekiedy są to sytuacje losowe, czasami osoby spotkane na naszej drodze. Zdaniem Pani Beaty Michałuszko Dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Rzeszowie - to uczeń wybiera sobie nauczyciela, który staje się jego mistrzem. Dzięki niemu stajemy się wzorem dla innych, gdyż - jak podkreślił Pan Adam Bienias, redaktor TVP Rzeszów - „słuchając mistrzów stajemy się mistrzami”.

Na 21 marca 2019 r. zaproszenie przyjął wybitny językoznawca profesor Kazimierz Ożóg. Wiosenne Spotkania z Mistrzem zakończy ksiądz Janusz Miąso, profesor UR.

Kolejnych Mistrzów gościć będziemy jesienią.

Autor: Marta Gębarowska, Beata Bałchan, zdjęcia: Monika Filip