WCAG do prezentacji:
Slajd 1
Tekst: Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce – 11 lutego
Slajd 2
Tekst: 11 lutego obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce – święto ustanowione przez ONZ w 2015 na wniosek UNESCO, UN Women, ITU i innych organizacji, które wspierają i doceniają dostęp kobiet i dziewcząt do nauki, technologii, inżynierii, matematyki, ich kształcenia i badań naukowych na wszystkich szczeblach edukacji.
Slajd 3
Tekst: Święto ma zwracać uwagę na ważną rolę, jaką w obecnym świecie odgrywają kobiety, które zajmują się nauką i badaniami oraz ich rosnący wpływ na rozwój innowacyjnych rozwiązań wykorzystywanych w wielu dziedzinach życia. Jednocześnie jest to dzień, w którym szczególnie głośno mówi się o sytuacji dziewcząt z całego świata mających utrudniony dostęp do edukacji, a co za tym idzie niewielkie szanse na zdobycie zawodu i podnoszenie kwalifikacji.
Slajd 4
Tekst: Kobiety wniosły wkład w naukę, technologię i medycynę od starożytności aż do dzisiaj. Jednak pozbawienie kobiet możliwości formalnego kształcenia się, szczególnie od około 1600 r. do końca XIX wieku, poważnie ograniczyło udział kobiet w nauce. Możliwość działalności naukowej dla kobiet wiązała się często z przynależnością do arystokracji, z powiązaniami rodzinnymi lub przynależnością do społeczności izolowanych (np. sekt religijnych). Jednym ze sposobów angażowania się kobiet w badania naukowe było uprawianie „domowych” lub „kobiecych” dziedzin, za jakie uznawano sztukę, tłumaczenie z języków obcych i pisarstwo. Także wojny często stwarzały nowe możliwości dla kobiet.
Slajd 5
Tekst: Aż do połowy XIX w. kobiety nie mogły studiować. Ograniczeń w dostępie do edukacji doświadczyła także Maria Skłodowska-Curie, jedyna w historii naukowczyni, która otrzymała Nagrodę Nobla w dwóch różnych dziedzinach nauk : fizyce i chemii.
W XIX w. na ziemiach polskich znajdujących się pod zaborami kobiety nie mogły studiować. Dlatego w 1891 roku Maria wyjechała do Francji, aby kształcić się na Sorbonie i kilka lat później zostać pierwszą kobietą profesorem na tej prestiżowej paryskiej uczelni. Tymczasem pierwsze polskie studentki mogły zapisać się na Uniwersytet Jagielloński w 1894 roku, a na Uniwersytet Warszawski dopiero w 1915 roku. Trzeba jednak zdać sobie sprawę, że samo przyzwolenie na podjęcie nauki niewiele zmieniło. Jeszcze przez wiele lat kobiety na uczelniach musiały walczyć o równe traktowanie, umożliwienie habilitacji czy pełne uczestnictwo w środowisku akademickim.
Slajd 6
Tekst: Umożliwienie dostępu do wykształcenia wyższego, a także rządowe wsparcie w XX wieku, przynajmniej w USA i Europie, spowodowało zwiększenie udziału kobiet we wszystkich dziedzinach nauki. Jednak kobiety pozostają w wyraźnej mniejszości w dziedzinach ścisłych, zwłaszcza w matematyce, fizyce, informatyce i mechanice. Na całym świecie kobiety stanowią ok. 30 proc. wszystkich naukowców, a ponad 10 proc. piastuje najwyższe stanowiska na uczelniach. W gronie laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie nauk ścisłych stanowią one niecałe 4 proc. Po sukcesie Marii Skłodowskiej-Curie przedstawicielki nauki otrzymały to wyróżnienie w dziedzinach chemii i fizyki tylko sześciokrotnie. W gronie absolwentów kierunków inżynierskich kobiety stanowią 28 proc., a kierunków informatycznych 40 proc. Z kolei 22 proc. specjalistów pracujących w dziedzinie sztucznej inteligencji to kobiety.
Slajd 7
Tekst: Pionierki polskiej nauki
Alicja Dorabialska
studentka Marii Skłodowskiej-Curie i pierwsza kobieta profesor politechniki w Polsce
Hanna Hirszfeld
wybitna polska lekarska zajmująca się pediatrią
Slajd 8
Tekst: Pionierki polskiej nauki
Wilhelmina Iwanowska
pierwsza kobieta w zarządzie Międzynarodowej Unii Astronomicznej
Stefania Jabłońska
jedna z najczęściej cytowanych na świecie polskich klinicystek
Slajd 9
Tekst: Pionierki polskiej nauki
Zofia Kielan-Jaworowska
palebiolożka, specjalistka w zakresie ssaków mezozoicznych
Józefa Joteyko
psycholożka, fizjolożka, organizatorka Fakultetu Pedologicznego w Brukseli
Slajd 10
Tekst: Pionierki polskiej nauki
Helena Rasiowa
matematyczka zajmująca się m.in. sztuczną inteligencją
Helena Sparrow
bakteriolożka i światowa pionierka w zakresie badania szczepień
Slajd 11
Tekst: Pionierki polskiej nauki
Wanda Szmielew
twórczyni warszawskiej szkoły podstaw geometrii
Maria Skłodowska-Curie
noblistka z fizyki i chemii
Slajd 12
Tekst: Pionierki polskiej nauki
Marta Karczewicz - matematyczka i wynalazczyni, specjalistka od kompresji wideo, zrewolucjonizowała streaming, a dzięki jej odkryciom możemy dziś oglądać przez internet filmy wysokiej jakości. Przyczyniła się do opracowania standardu Advanced Video Coding (AVC), HEVC (High Efficiency Video Coding) czy VVC (Versatile Video Coding), który obsługuje wideo w rozdzielczości nawet do 8K.
Olga Malinkiewicz - wynalazczyni przełomowej metody wytwarzania ogniw słonecznych na bazie perowskitów, czyli minerałów zbudowanych z nieorganicznych związków chemicznych. Według ekspertów jej dokonanie zapowiada przełom w światowej energetyce słonecznej.
Slajd 13
Tekst: Pionierki polskiej nauki
Patrycja Wizińska-Socha - pomysłodawczyni przełomowego systemu telemetrycznego Pregnabit do badania dobrostanu dziecka w okresie prenatalnym.
Agata Maria Kołodziejczyk - neurobiolożka i astrobiolożka, jedyna Polka w Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), gdzie zajmuje się m.in. komercjalizacją badań kosmicznych. Z jej inicjatywy utworzono pierwszą w Polsce analogową bazę kosmiczną do przeprowadzania symulacji misji pozaziemskich.
Maria Siemionow - światowej klasy mikrochirurżka, pionierka nowej technologii tolerancji w transplantologii oraz terapii komórkowych regeneracji nerwów i mięśni. Przeprowadziła pierwszy udany przeszczep twarzy w USA.
Slajd 14
Tekst: Kobiety i dziewczęta w nauce w zbiorach pbw w rzeszowie:
- Kobiety w nauce : próba wyjścia poza stereotyp / Aldona Małgorzata Dereń, Jan Skonieczny. - Wydanie I. - Warszawa : CeDeWu, 2022.
- Sto lat działalności kobiet polskich w oświacie i nauce / Kamilla Mrozowska ; Polska Akademia Nauk. Oddział w Krakowie. - Kraków : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971.
- Upór i przekora : 52 kobiety, które odmieniły naukę i świat / Rachel Swaby ; przeł. Krzysztof Kurek. - Warszawa : "Agora", 2017.
- Kobiety w Polsce / Krystyna Wrochno. - Warszawa : "Interpress", 1969.
- Polki, które zadziwiły świat / Joanna Puchalska. - Warszawa : "Sport i Turystyka - Muza", 2017.
- Astronomia współczesna. - Poznań : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
- Co nauka zawdzięcza Marii Skłodowskiej-Curie / Ignacy Złotowski. - Warszawa : "Wiedza Powszechna", 1952.
- Geniusz i obsesja : wewnętrzny świat Marii Curie / Barbara Goldsmith ; przel. [z ang.] Jarosław Szmołda. - Wrocław : Wydawnictwo Dolnośląskie, cop. 2011.
- W poszukiwaniu światła : opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie / Anna Czerwińska-Rydel ; il. Dorota Łoskot-Cichocka ; oprac. graf. Dorota Nowacka. - Pelplin : "Bernardinum" ; Warszawa : "Muchomor", 2011.
- Przygody w skamieniałym świecie / Zofia Kielan-Jaworowska. - Warszawa : "Nasza Księgarnia", 1973.
Slajd 15
Tekst: Kobiety i dziewczęta w nauce w zbiorach pbw w rzeszowie:
- Kariera akademicka, kobiety i Uniwersytet Poznański. Konteksty historyczno-teoretyczne / Agnieszka Gromkowska-Melosik. - 2019.// Studia Edukacyjne. - Nr 55 (2019), s. 7-25
- Kariera naukowa kobiet / Ewa Krause. - 2019.// Edukacja Ustawiczna Dorosłych. - 2019, nr 1, s. 73-89
- Kariery akademickie kobiet : uwikłania i inspiracje / Dorota Zaworska-Nikoniuk. - 2019. // Rocznik Pedagogiczny. - T. 42 (2019), s. 85-105
- Kariery akademickie kobiet w naukach technicznych : przykład Mazowsza / Elżbieta Drogosz-Zabłocka.// Nauka i Szkolnictwo Wyższe. - 2011, nr 2, s. 56-66, bibliogr.
- Kobiecość w przestrzeni naukowej - refleksje z badań / Monika Sulik.// Edukacja Dorosłych. - 2011, nr 2, s. 67-80, bibliogr.
- Kobiety na Politechnice Lwowskiej / Anna Strojna-Krzystanek. - 2019. // Studia Edukacyjne. - Nr 53 (2019), s. 423-436
- Kobiety w nauce : podmiotowe i społeczno-kulturowe uwarunkowania / Monika Sulik. - Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2010.
- Kobiety w sferze B+R w Polsce na przykładzie nauk ścisłych i technicznych : wybrane zagadnienia / Adam Gałkowski.// Nauka i Szkolnictwo Wyższe. - 2011, nr 2, s. 48-55, bibliogr.
- Macierzyństwo w perspektywie kobiet podejmujących aktywność naukowo-dydaktyczną - trzy autonarracje / Martyna Pryszmont-Ciesielska.// Edukacja Dorosłych. - 2011, nr 2, s. 163-178, bibliogr.
- Warunki i strategie działalności naukowej polskich akademiczek na niwie pedagogiki i psychologii w latach 1918–1939 / Aneta Bołdyrew. - 2018. // Kwartalnik Pedagogiczny. - R. 63, nr 4 (2018), s. 140-151
- Macierzyństwo, dyplom akademicki i sukces zawodowy kobiet / Agnieszka Gromkowska-Melosik.//W: Problemy nierówności społecznej w teorii i praktyce edukacyjnej. - Kraków : "Impuls", 2008. - S. 87-107