WCAG do prezentacji: 200. Rocznica Urodzin Zygmunta Fortunata Miłkowskiego.
Slajd 1.
Tekst: 200. Rocznica Urodzin Zygmunta Fortunata Miłkowskiego (pseudonim Teodor Tomasz Jeż) Patrona Roku 2024
Fotografia: portret Zygmunta Fortunata Miłkowskiego.
Grafika: książki stojące na regale.
Slajd 2.
Tekst: Zygmunt Miłkowski - Tomasz Teodor Jeż (1824-1915)
Jednym z patronów roku 2024, wybranym przez Sejm RP, jest Zygmunt Fortunat Miłkowski, znany pod pseudonimem Tomasz Teodor Jeż. Urodził się 23 marca 1824 na Podolu - żołnierz, pisarz, działacz niepodległościowy, twórca idei „obrony czynnej i skarbu narodowego”, powstaniec styczniowy. Uczył się i studiował w Odessie i Kijowie, gdzie organizował konspirację niepodległościową. Walczył w Powstaniu Styczniowym, a po jego upadku przebywał i działał we Francji a następnie w Szwajcarii.
W opublikowanym w 1887 r. tekście „Rzecz o obronie czynnej i o skarbie narodowym", ostrej krytyce poddał bierną obronę i politykę ugody z zaborcami, postulując przygotowywanie się do walki zbrojnej i gromadzenie w tym celu niezbędnych środków – skarbu narodowego. Był współtwórcą założonej w Zurychu tajnej organizacji Liga Polska, której program zakładał odbudowę Polski jako demokratycznej republiki. Po przejęciu władzy w organizacji przez narodowych demokratów z Romanem Dmowskim Ligę Polską przekształcono w Ligę Narodową.
Fotografia przedstawiająca Zygmunta Miłkowskiego z żoną.
Slajd 3.
Tekst: Poza utworami publicystycznymi, Miłkowski napisał 80 powieści (ich liczbą ustępował tylko Kraszewskiemu). Jako powieściopisarz debiutował utworem „Wasyl Hołub”, opublikowanym w 1858 w „Dzienniku Literackim”. W powieściach Miłkowskiego objawiło się jego zainteresowanie obyczajem i kulturą chłopską, zwłaszcza z terenu Ukrainy, którą dokumentował etnograficznie, ale też nie ukrywał swojego pozytywnego do niej stosunku. Ukazywał konflikty między szlachtą a chłopstwem, w których obciążał winą raczej szlachtę. Wskazywał jednak na możliwość ułożenia dobrych stosunków między ziemiaństwem a poddanymi. Jego zdaniem równowaga społeczna powinna być oparta na korzystnym dla dworu i wsi poddziale pracy oraz wzajemnych korzyściach i szacunku.
Grafika przedstawiająca książki .
Slajd 4.
Tekst: Zmarł 11 stycznia 1915 roku w Lozannie, gdzie został pochowany, jego pogrzeb stał się manifestacją jednoczącą wszystkie polskie środowiska polityczne, uczestniczyli w nim m.in. Ignacy Jan Paderewski i Henryk Sienkiewicz. W wydanych pośmiertnie pamiętnikach „Od kolebki przez życie” opisał swoją działalność jako emisariusza, działacza niepodległościowego, człowieka o zdecydowanych zapatrywaniach światopoglądowych, przeciwnika konserwatyzmu społecznego.
Fotografia przedstawiająca portret Zygmunta Miłkowskiego.
Grafika: książki ułożone grzbietami.
Slajd 5.
Tekst: Twórczość Zygmunta Fortunata Miłkowskiego w zbiorach Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Rzeszowie (zestawienie bibliograficzne).
Link do zestawienia