„Gdy nastolatek zachowuje się jak... nastolatek : dlaczego młodzież przekracza granice”, Weronika Jackowska
„Kształtująca się tożsamość nastolatka rozwija się przede wszystkim poprzez poszukiwanie i sprawdzanie swoich możliwości. Nastolatek, wypełniając powierzone mu zadanie rozwojowe, zazwyczaj eksperymentuje swoim zachowaniem. Nierzadko są to zachowania niebezpieczne, takie jak używanie środków psychoaktywnych, zachowania agresywne czy testowanie granic swoich możliwości… Zadaniem dorosłych jest stworzenie bezpiecznych warunków i umożliwienie nastolatkowi poznawania siebie i otaczającego go świata. Nastolatek potrzebuje przestrzeni do samodzielnego doświadczania i stawiania czoła wyzwaniom pod przewodnictwem dorosłego, który wspiera i – co ważne – nie ocenia.”
Charaktery. - 2023, nr 4, s. 46-50
Zamów skan: Charaktery
„Jak komunikować się z nastolatkiem?”, Agata Majewska
„Codzienne rozmowy z nastolatkami mogą niektórym rodzicom spędzać sen z powiek. Moment rozwoju, w którym znajdują się dorastające dzieci, jest okresem wielu dynamicznie zachodzących zmian. Co to oznacza w praktyce? Jednego dnia nastolatek jest w dobrym kontakcie, bywa pomocny, wesoły i – wydawałoby się – „bezproblemowy”. Na drugi dzień jego rodzice doświadczają zmiany o sto osiemdziesiąt stopni i wciąż zadają sobie pytanie, co zrobili nie tak, czym urazili swoje dziecko, co takiego powiedzieli, że reakcja wydaje się nadmierna. Można sobie wtedy pomyśleć, że komunikacja z nastolatkami to nie lada wyzwanie. To prawda – to jest wyzwanie, ale są też sposoby, które mogą wspierać budowanie dobrej relacji. Jednym z nich jest zrozumienie języka nastolatków.”
Charaktery. - 2024, nr 1-2, s. 30-33
Zamów skan: Charaktery
„Jak zbudować nić porozumienia z nastolatkiem, kiedy wydaje się, że już nic nas nie łączy?”, z Katarzyną Waszyńską oraz Edytą Żmudą rozmawiała Agnieszka Gruszczyńska
„Wiek dojrzewania jest dość wymagającym czasem zarówno dla rodziców, jak i nastolatków. Określa się go często przez pryzmat wielu przemian, zarówno w ciele, jak i mózgu nastolatka. Zmianie ulegają rytuały dnia, codzienność, trwa poszukiwanie swojej tożsamości. Nastolatki potrzebują wtedy mądrego wsparcia i mądrego zainteresowania. I jest to okres, w którym potrzebna jest czasami trudna, ale jednak obecność dorosłego, który też będzie dbać o siebie i tym samym będzie mógł dbać o dzieci. Tak jak już powiedziałam, znaczenie ma szerszy kontekst. Dlatego zasobem rodziców jest dbanie w miarę możliwości o siebie, a później o dzieci, bo musimy przecież mieć zasoby, by je wspierać.”
Psychologia w Praktyce : zawodowe czasopismo dla psychologów i psychoterapeutów. - 2023, nr 6, s.6-9
Zamów skan: Psychologia w Praktyce
„Jak żyć pod jednym dachem z nastolatkiem?”, Maria Engler
„Główną przyczyną konfliktów rodzących się między nastolatkami a rodzicami nie jest sama specyfika wieku, ale trudność rodziców w postrzeganiu nastolatka jako niezależnego człowieka, który pragnie podążać swoją drogą. Chcąc utrzymać nad nim kontrolę, nie akceptują jego autonomii. Okres nastoletni w pewnym sensie może jednak sprzyjać pojawianiu się trudności wychowawczych. Warto jednak wiedzieć, że ich główne źródła mają miejsce w przeszłości. Dziecko wchodzące w okres dojrzewania daje wyraz temu, jak było traktowane w okresie dzieciństwa. Jeśli jego integralność, była stale naruszana, w okresie nastoletnim może ono przejawiać zachowania agresywne wobec otoczenia bądź względem siebie samego.”
Remedium. - 2021, nr 6, s. 28-29
Zamów skan: Remedium
„Komunikacja - bariery i utrudnienia”, Karolina Juszczyk
„Rodzina w jakiej wzrastamy, jest ważnym środowiskiem, w którym zachodzi proces socjalizacji oraz rozwoju osobistego. Oddziaływania rodzicielskie w stosunku do swoich dzieci są jednymi z najpotężniejszych w ciągu naszego życia. Istotny wpływ systemu rodzinnego obserwowany jest w zakresie umiejętności komunikacyjnych młodych ludzi. Jak wskazano w niniejszym opracowaniu, to właśnie w interakcjach rodzic – dziecko nabywamy wiele umiejętności, które później wykorzystujemy w szerszym kontekście społecznym. Warto jednak wskazać, że w okresie dorastania proces komunikacji w rodzinach stawać się może bardziej problematyczny. Wynikać to może z silnie manifestującej się potrzeby autonomii i niezależności u nastolatków. Dlatego też rodzice i nastolatkowie w tym okresie muszą się przystosować do zachodzących zmian. Jednak wypracowane w rodzinie i konsekwentnie realizowane wzorce komunikacji mogą pomagać w okresie największego buntu nastolatka. Warto przytoczyć również dane, które wskazują, że wysoka jakość komunikacji w rodzinie wiąże się z wyższą satysfakcją z życia w grupie nastolatków. Autorzy badania sugerują, że zależność ta może wynikać z tego, że młodzież otwarcie komunikująca się z rodzicami jest bardziej skłonna do dostrzegania rodzicielskiego wsparcia, zaufania oraz bliskości.”
W: Wyzwania wychowania w świetle problemów dzieci i młodzieży. - Warszawa : Difin, 2023. - S. 129-148
Zamów skan: Wyzwania wychowania w świetle problemów dzieci i młodzieży
„Nastolatki i dorośli - różnice międzypokoleniowe”, Anna Olczak-Stawicka
„Ważne, aby nauczyć młodych ludzi używać wyobraźni, rozbudzić wiarę, że mogą przenosić góry. Bo ważna jest wiara w siebie i w ludzi, zwłaszcza że o to drugie tak trudno w dzisiejszych czasach. Niech doceniają siłę przyjaźni. Niech poczują, że prawdziwa przyjaźń i solidarność nie rodzą się same, że trzeba im pomóc, a później cały czas pielęgnować. Młody człowiek potrzebuje kogoś, kto jest prawdziwy. Jeśli ktoś jest fałszywy i gra kogoś innego, prawiąc z jednej strony morały, a z drugiej je negując, to dorosły przegrywa. Młodzi ludzie są świetnymi obserwatorami, mają wbudowane radary na hipokryzję.”
Psychologia w Praktyce : zawodowe czasopismo dla psychologów i psychoterapeutów. - 2023, nr 5, s. 6-13
Zamów skan: Psychologia w Praktyce
„Oswoić lęk, czyli jak być nastolatkiem”, Maria Engler
„Bycie nastolatkiem to wielkie wyzwanie. Wie o tym każdy, kto zna procesy zachodzące w nastoletnim mózgu. Ten okres życia przypomina powrót do wieku dwóch lat. Dziecko znów dokonuje ogromnego skoku rozwojowego okupionego wielkim wysiłkiem. W czasie dojrzewania dochodzi do dużych przemian w każdym aspekcie życia – fizycznym, intelektualnym, emocjonalnym, społecznym. Jest to okres, w którym mogą również pojawiać się zaburzenia depresyjne i lękowe. Kolejnym wyzwaniem wieku nastoletniego jest coraz większa samodzielność, która niesie ze sobą nie tylko sukcesy, ale i porażki oraz bolesne rozczarowania. Codzienne życie nastolatka przepełnione jest poszukiwaniem własnej tożsamości oraz własnego miejsca, toczeniem „walk” z dorosłymi o niezależność, uczeniem się bycia za siebie i swoje działania odpowiedzialnym oraz próbami panowania nad silnymi i skrajnymi emocjami. Przemiany związane z ciałem również potrafią byś kłopotliwe… Skomplikowany jest również świat relacji z rówieśnikami. Nastolatki starają się spełniać oczekiwania, być lubiane i akceptowane, a także uznawane za oryginalne i wyróżniające się. Do tego dochodzą pierwsze relacje miłosne. Wszystko to w połączeniu z przemianami zachodzącymi w mózgu daje prawdziwą mieszankę wybuchową.”
Remedium. - 2022, nr 11, s. 29-30
Zamów skan: Remedium
„Poznaj mózg nastolatka, by lepiej go zrozumieć”, Adriana Kloskowska
„Nietrudno zauważyć, że nastoletni ludzie żyją w stanie ciągłych zmian. Jako dorośli nie rozumiemy tego, wymagając często stabilności, jednak dla mózgu młodego człowieka stałość jest niemalże niemożliwa. Wynika to ze zmian, które w niezwykle intensywny sposób zachodzą w ich mózgach, powodując drażniące dorosłych zachowania. Okres młodości to czas, w którym traci się znaczną część połączeń neuronalnych, a więc w mózgu zachodzi duża reorganizacja, która powoduje, że młody człowiek zmienia zdanie, obiekty zainteresowania, nastroje, zachowując się – według dorosłych, którzy już mają za sobą czas przebudowy mózgu – nieracjonalnie. Z niezrozumienia tego, co się dzieje w mózgu nastolatka, rodzą się liczne konflikty na linii dorośli – młodzież. Warto więc uświadomić sobie, że zmienność jest całkiem naturalna dla okresu dorastania, ponieważ właśnie w tym czasie, jak twierdzą neurobiolodzy, zanika część synaps, czyli połączeń pomiędzy komórkami nerwowymi. Jednocześnie też wiele połączeń, dzięki różnorodności doświadczeń, zostaje umocnionych. Należy zatem mieć na uwadze to, że cokolwiek się wydarza u młodego człowieka, a zwłaszcza gdy dzieje się to regularnie, ma wpływ na umacnianie i utrwalanie szlaków neuronalnych.”
Głos Pedagogiczny. - 2021, nr 125, s. 16-20
Zamów skan: Głos Pedagogiczny
„Przeżywanie - trudne emocje, samotność, wyzwania współczesności”, Karolina Głogowska
„Dorastanie nie dzieje się w próżni, ale w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu. Współcześni nastolatkowie mają w wielu obszarach inne doświadczenia niż ich rodzice i nauczyciele. Dorastaniu sprzyja stabilność otoczenia, dlatego też takie wydarzenia, jak pandemia czy wojna w sąsiednim kraju, nie pozostają dla nastolatków bez znaczenia. Granica między zdrowiem psychicznym a jego zaburzeniem w tym specyficznym okresie rozwoju wydaje się wyjątkowo subtelna. Dlatego też z jednej strony należy być uważnym na wszelkie niepokojące sygnały widoczne w funkcjonowaniu młodego człowieka, a z drugiej warto pamiętać, że mimo iż jest to czas zwiększonego ryzyka wystąpienia różnego rodzaju zaburzeń psychicznych, m.in. lękowych, nastroju, schizofrenii, to większość nastolatków, mając w pobliżu troskliwych i uważnych dorosłych, poradzi sobie z tym wyzwaniem.”
W: Wyzwania wychowania w świetle problemów dzieci i młodzieży. - Warszawa : Difin, 2023. - S. 85-106
Zamów skan: Wyzwania wychowania w świetle problemów dzieci i młodzieży
„Uwolnić nastolatki od lęku”, BJ Casey, Heidi Meyer
„Dojrzewanie to niezwykły okres rozwoju i uczenia się, kiedy młodzi ludzie odkrywają świat, dostosowują się do niego i zaczynają kształtować poczucie tego, kim są oraz mają nadzieję być. To czas, gdy po raz pierwszy wykazują swoje niezwykłe przystosowawcze zdolności do wyjątkowych wymagań poznawczych, emocjonalnych, fizycznych, społecznych i seksualnych, które się przed nimi pojawiają, gdy ich zależność od rodziców lub opiekunów zmienia się we względną niezależność. Jest to również – niestety – czas, kiedy pojawia się najwięcej problemów ze zdrowiem psychicznym.”
Świat Nauki. - 2024, nr 9, s. 50-55
Zamów skan: Świat Nauki
„Wolność nastolatka: jak zachować równowagę między kontrolą a zaufaniem?”, Anna Bajus
„Jakie obawy rodzicielskie wiążą się z wychowaniem nastolatka?
Dlaczego wolność dla młodego człowieka jest tak ważna i dlaczego warto, by rodzic to rozumiał?
Bycie rodzicem lub opiekunem jest jedną z najbardziej fantastycznych i satysfakcjonujących ścieżek, jakie obieramy w życiu, ale bez wątpienia może być również jedną z najtrudniejszych. Prawie wszyscy rodzice miewają chwile, kiedy martwią się o swoje dzieci, a także o własną zdolność do wspierania i prowadzenia ich ku dorosłości. Zadanie to jest szczególnie trudne w przypadku wychowywania nastolatków. Gdzie znaleźć zdrową granicę pomiędzy kontrolą dzieci a okazywaniem zaufania wobec nich? Dlaczego wolność i poczucie autonomii są takie ważne dla młodych ludzi i jak rodzicowi można pomóc to zrozumieć? Rodzice i opiekunowie maja ogromny wpływ na życie nastolatków oraz możliwość kształtowania ich wartości i aspiracji. Ich oddziaływanie na młodych ludzi oraz zdolność do wspierania i pomagania im w rozwoju są ściśle związane z tym, jak dorośli sami postrzegają własne mocne strony, doświadczenia i ograniczenia. Umiejętność reagowania na potrzeby nastolatków nie zawsze jest łatwa i nie ma jednoznacznych „właściwych” odpowiedzi.”
Charaktery. - 2022, nr 8 , s. 56-59
Zamów skan: Charaktery